Krok po kroku – jak przebiega diagnoza spektrum autyzmu ADOS-2 w IZYSS

Rzetelna diagnoza spektrum autyzmu nie może opierać się na jednym teście. Musi łączyć wieloaspektową obserwację, standaryzowane narzędzia oraz doświadczenie interdyscyplinarnego zespołu. Dlatego w IZYSS każdą rodzinę prowadzimy przez przejrzysty, sześciostopniowy protokół. Daje on pewność, że decyzja o rozpoznaniu ASD (lub o jego braku) jest poparta dowodami, a nie wyłącznie intuicją specjalisty.

W praktyce oznacza to, że na każdy sygnał — opóźnioną mowę, nadwrażliwość dotykową bądź trudności w relacjach społecznych — patrzymy z kilku perspektyw: psychologicznej, neuro­logopedycznej, pedagogicznej i psychiatrycznej. Dzięki temu diagnoza spektrum autyzmu zamienia się w mapę rozwoju dziecka, a nie w lakoniczne „tak/nie”. Poniższa lista pokazuje, jak dokładnie pracujemy oraz jakie realne korzyści przynosi rodzicom tak kompleksowe podejście.

• Konsultacja kwalifikująca – 50-minutowa rozmowa z rodzicami. Psycholog analizuje historię ciąży i porodu, tempo osiągania kamieni milowych oraz aktualne zachowania (kontakt wzrokowy, reakcja na imię, zabawa symboliczna). Już na tym etapie rodzice dostają praktyczny kwestionariusz obserwacji domowej, który ułatwia wychwycenie subtelnych sygnałów ASD.
• Wywiad ADI-R – dwugodzinne, ustrukturyzowane spotkanie. Rodzice opisują rozwój mowy, wzorce zabawy, zainteresowania sensoryczne i ewentualne regresy umiejętności. Standard ADI-R zmniejsza ryzyko pominięcia ważnych informacji, dlatego stanowi filar każdej diagnoza spektrum autyzmu.
• Obserwacja ADOS-2 – dobieramy moduł do wieku i poziomu mowy. Dziecko przechodzi serię zadań (zabawa wyobrażeniowa, wspólne budowanie, rozmowa o uczuciach), a diagnosta koduje zachowania w skali 0–3. Standaryzacja ADOS-2 minimalizuje subiektywność i pozwala porównać wyniki z międzynarodową normą.
• Kwestionariusz ASRS – arkusze dla rodzica i nauczyciela. Narzędzie daje wgląd w funkcjonowanie w przedszkolu lub szkole, gdzie wymagania społeczne są wyższe niż w domu. Rozbieżności pomiędzy środowiskami to cenny trop terapeutyczny.
• Badanie funkcji poznawczych – test WISC-V lub Stanford-Binet 5. Pozwala określić, czy profil inteligencji jest równy, czy „wyspowy” (silne i słabe strony). Ta część diagnoza spektrum autyzmu bywa kluczowa przy planowaniu indywidualnego toku nauczania lub orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.
• Ocena mowy i komunikacji – neurologopeda bada artykulację, rozumienie i intencję komunikacyjną. Przy braku mowy czynnej proponujemy systemy AAC (piktogramy, MÓWik). Dzięki temu dziecko może szybciej wyrażać potrzeby, co obniża poziom frustracji.
• Diagnoza SI – Testy Południowo­kalifornijskie oraz obserwacja w sali z certyfikowanym sprzętem. Nadwrażliwość na dźwięki, poszukiwanie wrażeń ruchowych lub unikanie dotyku determinuje terapię sensoryczną, dlatego włączamy ją do raportu.
• Wizyta psychiatry dziecięcego – konsultacja u lekarza potwierdza kliniczne kryteria ICD-11 oraz wyklucza schorzenia somatyczne (padaczka, zaburzenia metaboliczne) mogące imitować objawy ASD.
• Podsumowanie zespołowe – konsylium terapeutyczne łączy wyniki wszystkich modułów. Rodzice otrzymują ustną informację zwrotną i 15-stronicową opinię zawierającą kod diagnostyczny, skalę ADOS-2, profil mocnych stron oraz zalecenia terapeutyczne.
• Plan terapii i wsparcia – koordynator układa zintegrowany harmonogram: TUS, trening komunikacji, terapia SI, konsultacje behawioralne i warsztaty rodzicielskie. Wszystko realizujemy w jednym budynku, co skraca dojazdy i koszty.

Kompleksowa diagnoza spektrum autyzmu w IZYSS trwa 4–5 spotkań rozłożonych na 3–4 tygodnie. Rodzice zyskują jasną odpowiedź, certyfikowany raport oraz gotową „mapę drogową” terapii. Dzięki temu mogą od razu ubiegać się o wczesne wspomaganie rozwoju, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego oraz świadczenia rehabilitacyjne.

Dodatkową korzyścią jest szybka rejestracja online i przyjazna logistyka: bezpłatny parking, kącik sensoryczny w poczekalni i elastyczne godziny wizyt (także popołudnia). To czyni naszą poradnia psychologiczna liderem kompleksowych diagnoz na linii Józefosław – Piaseczno – Warszawa.